Kristaq Xharo | Nëse globalizmi e ktheu botën në një fshat të madh, corona (Covid-19) e trajtoi atë si një flluskë, aq sa tani jemi kthyer në krijesa të brishta, të dhembshura e të mjerueshme. Më të fuqishmit e botës Amerika, Europa, Kina, Japonia u gjunjëzuan dhe u mbështollën brenda guaskës së tyre, ndërsa krijesat e tyre G7 e G20 humbën axhendën e tyre në ethet e coronës. Organizatat më të fuqishme dhe aleancat kaluan në prapavijë dhe shtetet u gjendën, për një çast, aty ku u nisën para 400 vjet, në 1648 te Traktati i Vestfalisë . Individë të politikës botërore, dhe ata që zotërojnë pasurinë e botës, po e gjejnë veten më të sigurt, të veçuar në vendstrehime. Po afrohet një pamje që ju ngjan skenarëve apokaplitik të Hollivudit.
Duket sikur Toka ruan vetëm lëvizjen rreth Diellit dhe vetes, ndërsa çdo tjetër mbi atë është e paralizuar. Nuk po lëviz asgjë e krijuar nga dora e një riut në tokë, ajër, det, aq sa edhe vetë lëvizja në grup konsiderohet fundi në folenë e grerëzave. Nuk ka as vende apo simbole të shenjta që mund të afrohen për të shpëtuar shpirtin. Paniku, ankthi dhe dyshimi po e kthen trurin dhe mendimin në një bobinë pa bosht. Për 80 vjet me radhë , bota u përgatit për një luftë të një lloji tjetër, sigurisht, për të fundosur njëri-tjetrin, ndoshta dhe vetë botën. Armët që ajo prodhoi për në tokë , det, ajër, stratosferë u kthyen në lodra idiote përpara corona-virusit. Tanke, avionë, nëndetëse, bomba nukleare, robotë nuk duken të afta të trembin askënd agresorin e ri. Për 400 vjet, shtetet u natyralizuan të luftonin njëri-tjetrin për fuqi dhe pasuri dhe sot duken kaq të pafuqishme për t’u përballur në këtë luftë të re.
Pas dy luftërave botërore dhe një të tretë, që u quajt e Ftohtë, bota u ndodh papritur në një luftë të re të pamenduar e parashikuar, në Luftën e Katërt. Një luftë pa zhurmë dhe me një armik të padukshëm, që e gjeti botën tërësisht të papërgatitur, jo se ai nuk ndodhej këtu, por nuk e dallonim se shihnim në një drejtim tjetër, pa dalluar humnerën. Duke dashur të siguronin dhe zgjeronin kufijtë , shtetet harruan individin. Në çdo kohë njerëzit e mendimit kërkuan të zhvendosnin gravitetin e sigurisë duke paralajmëruar për mjedisin, për shëndetin e pandemitë globale, por egoja i bëri shtetet dhe më të fuqishmit (të pasurit) të mendonin për fuqi dhe pasuri dhe jo për harmoni dhe bashkëjetesë me natyrën.
Botës ju desh rreth 4 vjet (1914-1918) që bota të vajtonte mbi 20 milion të vrarë, 5-6 vjet (1939-1945) për të shkuar në 60 milionë të vrarë dhe 50 vjet (1945-1990) të gatshëm për të zhdukur njëri-tjetrin në Luftën e Ftohtë. Tashmë, jemi në një luftë të re dhe të vërtetë. Por, një luftë ndryshe. Kjo luftë nuk filloi me ultimatume, as me avionë , tanke e artileri. Armiku është i një lloji dhe natyre tjetër, aspak siç e kemi paraqitur strategji, doktrina, apo siç u përgatitëm me forca, armë dhe teknologji. Edhe ky armik ndodhej e zhvillohej këtu, kur u shfaq, e gjeti botën në befasi të plotë . Nëse globalizmi e ktheu botën në një fshat të madh, virusi corona po e trajton atë si një flluskë sapuni ku në më pak se tre muaj e gjunjëzoi atë. Më të mëdhenjtë e të fuqishmit e botës për aq larg sa mendohen pasojat e kësaj lufte, ndjehen aq të fuqishëm sa besimin e tyre ja kanë adresuar vetëm shkencës dhe zotit.
Edhe pse jemi në luftë njohim shumë pak (ose aspak) për armikun dhe për të konfiguruar frontet e luftës. Objektivi, që veç se është i padukshëm është edhe shumë dinak inteligjent. Në kushte të tilla, aftësia do të qëndrojë duke përcaktuar objektivin, grumbulluar forcat, krijimin e zonës së dislokimit. Më pas të afrohemi për në bazën e nisjes duke krijuar raport forcash të kalonim në vijën e sulmit e ta godisnim për vdekje këtë armik të ri. Kemi të gjitha raportet e forcave për ta mundur armikun sado i panjohur e i rrezikshëm të jetë .
Çfarë duhet të bëjmë?
Jemi në luftë, që duket edhe paradoksale. Është tërësisht ndryshe nga të gjitha llojet e luftërave që ka bërë njerëzimi që kur ai vetë u shfaq në ‘tufë ’. Sot, çuditërisht, spitalet dhe armata e mjekëve kanë dalë në vijën e parë e të fundit të mbrojtjes. Ky fakt është sa ironik po aq sa edhe dëshpërues, pra kur vija e parë bashkohet me vijën e fundit. Kjo dukuri është sinjal për këtë lloj të ri luftimi. Më parë e në vazhdim deri në këtë kohë, në çdo luftë , momenti dhe vendi për tu kujdesur për të plagosurit (të sëmurët), spitalet kanë qenë të fundit dhe ndoshta shpesh herë përtej zonës së luftimit. Kjo dëshmon se kemi humbur avantazhin dhe mundësinë në kohë dhe hapësirë për ta goditur armikun që në momentin e parë dhe për ta dobësuar në rrugë n e lëvizjes. Këtu do të qëndrojë edhe aftësia jonë për të krijuar kohë dhe hapësirë për ta mundur virusin.
Edhe pse kjo është një luftë tërësisht e re, me zhvendosje të qendrës së gravitetit të sigurisë, kjo e bën edhe më reale respektimin e parimeve të arta të luftës. Kjo është një luftë totale dhe duhet luftuar si e tillë. Fakti që si ne, por edhe gati gjithë bota, u gjend e papërgatitur për një luftë të tillë dëshmohet nga mungesa e strukturave dhe armëve për ta goditur e mundur në kohë këtë armik. Të qëndruarit jashtë kontaktit është një taktikë që ka dhënë efekt, vetëm për të ndihmuar sadopak raportin e forcave në luftën që po bën armata heroike e shëndetësisë dhe gjithë strukturat shtetërore : polici, ushtri e deri punonjësit komunalë . Por, të qëndruarit gjatë , është opsion i pamundur dhe jo strategji afatgjatë.
Duke qenë luftë totale ajo do të duhet të bëhet me të gjitha armët dhe kapacitetet e fuqisë , ku të gjithë marrin pjesë dhe kontribuojnë jo thjesht në mënyrën e vet, por tepër të centralizuar. Por, ndryshe nga çdo herë tjetër, kjo luftë tashmë do të bëhet në një territor, ku korona gati e ka pushtuar dhe e mban nën terror e panik, aq sa duket se sulmi i armikut corona po përpiqet të kap llogoren tonë të fundit – spitalin. Ndaj spitali mbetet simboli ynë i qëndresës që nuk ka nevojë vetëm për vlerësim që e kanë merituar, por edhe për ndihmë.
Të gjithë duhet të marrin pjesë në këtë luftë dhe ta fitojmë . Kështjella simbol e luftës (spitalet) nuk duhet të bjerë pasi rënia e saj do të jetë sinjal e pranimit të fatalitetit. Duhet të kuptojmë se kjo luftë , në kushtet që ndodhet bota, kufizon aleatët. Burimet e brendshme mbeten vitale.
Për këtë: së pari do të duhet të rivlerësojmë situatën. Edhe pse ajo duket pesimiste, së bashku me mënyrën si e perceptojmë, ka hapësirë për të gjetur burime fuqie. Armiku që po na pushton këtë radhë mund të ketë pika të dobëta. Një prej tyre është higjiena, respektimi i rregullave sanitare. T’ja bëjmë jetën e vështirë virusit për të mbërritur te njerëzit.
Së dyti duhet të rigrupojmë e riorganizojmë forcat, ku së bashku me strukturat ekzistuese dhe të reja, që mund të jenë të nevojshme, të mobilizojmë kapacitetet e pjesës tjetër të shoqërisë. Goditja në të gjitha anët dhe nga të gjithë është mënyra më e mirë për ta mundur.
Së treti duhet të krijojmë një bazë të re nisjeje të kundërmësymjes sonë. Corana virusit duhet tja bëjmë jetën të vështirë deri sa të mbërrijë në spitale. Kjo bazë të zhvendoset e të kthehet në rrugë , në lagje, në fshatra dhe të gjithë vendin. Këtu do të duhet të grumbullohen të gjitha kapacitetet e kombit (të shtetit, por edhe më shumë ato të popullatës)
Së katërti, duhet të kalojmë nga mbrojtja në mësymje. Të qëndruarit për një kohë të gjatë në mbrojtje mund të kthehet në disfatë morale dhe fizike. Duhet ta sulmojmë korona virusin në pikat më të dobëta. Armiku ka edhe shumë pika të dobëta, edhe ato duhet t’i njohim dhe t’i godasim sa më fortë . Janë të gjitha shanset që këtë luftë ta fitojmë . Le ti shfrytëzojmë ato.
Dhe më e rëndësishme, lufta do kapacitete, të cilat megjithëse modeste i kemi, një strategji e mirë menduar do t’i bëjë ato më efektive. Në qendër të formulimit të kësaj strategjie qëndrojnë ata që e njohin më mirë këtë lloj lufte, mjekët dhe ekspertët e tjerë të sigurisë. Lufta ka nevojë edhe për moral dhe komandantë të zotë.
*Kristaq Xharo : Profesor i Çeshtjeve Ndërkombëtare të Strategjisë (UET)
Gazeta Liberale & Tradita.org
