Një studim i botuar në Current Biology nga studiues nga Universiteti Estonez i Shkencave të Jetës dhe Trusti Britanik për Ornitologji zbulon se Shqiponjat e Mëdha ndryshuan ndjeshëm rrugët e tyre të migrimit në vitin 2022, sipas një artikulli publikuar nga BBC .

Shqiponja Greater Spotted Eagle, një grabitqar i madh i klasifikuar si i pambrojtur për shkak të rënies së popullsisë, është gjurmuar nga studiuesit duke përdorur etiketat GPS që nga viti 2017.

Sipas shkencëtarëve, shqiponjat ndryshuan rrugët e tyre të migrimit nëpër Ukrainë për të shmangur luftimet dhe për shkak se habitatet e tyre ndoshta u shkatërruan nga lufta. Ata besojnë se shqiponjat shmangnin rreziqet duke përfshirë zjarrin e artilerisë, avionëve dhe tankeve si dhe grumbullimin e trupave.  Ato fluturojnë nëpër Ukrainë çdo pranverë në udhëtimin e tyre nga Greqia dhe Sudd – një ligatinë e madhe në Sudanin e Jugut drejt vendeve të shumimit në Bjellorusi.

Shkencëtarët studiuan të dhënat GPS nga zogjtë e etiketuar në muajt pas pushtimit të shkurtit 2022, një periudhë luftimesh të rënda në Ukrainën veriore, ndërsa Rusia kërkonte të pushtonte Kievin duke dërguar trupa në jug nga Bjellorusia.

”Lufta në Ukrainë ka pasur një ndikim shkatërrues mbi njerëzit dhe mjedisin. Gjetjet tona ofrojnë një dritare të rrallë se si konflikti ndikon në jetën e egër”, theksoi autori kryesor Charlie Russell, një studiues pasuniversitar në Universitetin e Anglisë Lindore. E klasifikuar si një specie e pambrojtur, shqiponja e madhe me njolla është një zog grabitqar i madh në ngjyrë kafe.

Studiuesit filluan t’i gjurmonin duke përdorur pajisje gjurmuese GPS në vitin 2017, por nuk prisnin që t’i gjurmonin në një zonë konflikti aktiv pesë vjet më vonë. Rezultatet tregojnë se shqiponjat bënë devijime të mëdha nga rrugët e hartuara më parë.

Ato shpenzuan gjithashtu më pak kohë duke u ndalur në vendet e tyre të zakonshme të ushqimit  në Ukrainë ose i shmangën ato krejtësisht. Për zogjtë shtegtarë, vendet e ndalimit janë vende thelbësore për të marrë ushqim, ujë dhe strehim.

“Mendoj se historia e kthimit në shtëpi është se konflikti në Ukrainë po prish rrënjësisht ekologjinë migratore të kësaj specieje”, tha Jim Reynolds, asistentprofesor i ornitologjisë dhe ruajtjes së kafshëve në Universitetin e Birminghamit.

“Për një specie të pambrojtur si kjo, çdo gjë që pengon performancën e mbarështimit është një problem i madh. Si një biolog i ruajtjes, ju shqetësoheni për këtë në një mënyrë masive.”

Studiuesit thanë se megjithëse zogjtë e etiketuar mbijetuan, ata mund të kenë humbur aftësinë e tyre për t’u shumuar.