• FILLIMI
  • IMPRESUM
  • KONTAKTI
E diel, 11 Maj 2025
Tradita | Shoqatë për kulturë dhe art

SHOQATA PËR KULTURË DHE ART “TRADITA”

  • FILLIMI
  • AKTUALE
    • ARSIM
    • KULTURË
    • OPINIONE
    • SPEKTËR
    • COVID-19
  • HISTORIKU
  • MANIFESTIME KULTURORE
  • VEPRIMTARIA SHKENCORE
  • BOTIMET E SHOQATËS
  • ÇMIMI KOMBËTAR “ALI VISHKO”
  • TRADITA PLUS
No Result
View All Result
Tradita | Shoqatë për kulturë dhe art
No Result
View All Result
Home Aktuale

Oportunitetet e arsimit të lartë pas Covid -19

“The great thing in this world is not so much where you stand, as in what direction you are moving.” – Oliver Wendell Holmes

06/08/2020
| Aktuale, Arsim, Covid-19

*Marguerite Dennis – Në kopertinen e 21-27 Marsit të “The Economist” është një fotografi e globit me shenjën ‘CLOSED’ rreth saj. Për shumicën e njerëzve në të gjithë botën, dukej se bota kishte shtypur butonin e pauzës.

Nisur nga pandemia e parë e dokumentuar në Erën e Re, në  veri-lindje të Egjiptit afër Port Said në vitin 541, pandemitë kanë qenë për nga natyra e tyre, shkatërruese, duke lënë pas përsëritjen  e krizës, kush e di sa pikëpyetje e COVID-19 duket nuk është i ndryshëm në ndikimin e tij të gjithanshëm.

Pandemitë shkaktojnë ndryshim rrënjësor në sjelljen e konsumatorit. Ajo që vërejmë tani është një shtrëngim i shpenzimeve të konsumatorit, bazuar në frikën jo vetëm të një shpërthimi tjetër të virusit, por frikës nga ndikimi negativ ekonomik i virusit në të ardhmen.

Goldman Sachs parashikon që niveli i papunësisë në Shtetet e Bashkuara do të arrijë 15% në tremujorin e dytë të këtij viti. Ekonomistë të tjerë parashikojnë një normë të papunë afër 25%. (Në vitin 1933, gjatë Depresionit të Madh në Shtetet e Bashkuara, shkalla e papunësisë ishte 24.9%.)

Shpenzimet e konsumatorit, të cilat përbëjnë më shumë se 60% të ekonomisë kineze, janë në rënie. Tregu i studimit jashtë shtetit 64,6 miliardë dollarë në Kinë nuk mund të realizohet kurrë më. Sjellja ndikohet nga supozimet. Dhe sot kjo do të thotë se bota, në këtë moment të historisë së saj, nuk është as një vend i shëndetshëm dhe, as një vend i sigurt për të jetuar.

Jesse Garcia, një psikologe e konsumatorit me qendër në Los Angeles, shkroi: “Njerëzit kanë frikë dhe kur njerëzit kanë frikë, ata kalojnë në gjendje mbijetese.”

Vështirësitë në arsimin e lartë

Ajo çka dihet sot është se arsimi i lartë, i brendshëm dhe ndërkombëtar , ka hyrë në vështirësi (është ndërprerë). Parashikimet për implikimet nga COVID-19 variojnë me një ndërprerje nga gjashtë muaj deri në 5 vite. Parashikimet tregojnë kudo për një rënie nga 15% deri në 25% të regjistrimeve, pavarësisht se në cilën pjesë të botës bëhen llogaritjet. (Arsimit të lartë iu deshën dy vjet për t’u rikuperuar nga ndikimi i epidemisë SARS.) Ky virus ka vënë në qendër të vëmendjes modelet tradicionale financiare, procedurat e ngurta të pranimit dhe të regjistrimit dhe vështirësitë në përparimin dhe diplomimin e studentëve.

Por virusi paraqet mundësi të reja për arsimin e  lartë për të rifilluar aktivitetet normale edhe një herë, pasi të kenë kaluar rreziqet e COVID-19 ose të jetë zbuluar një vaksinë që e bën atë të sigurt. Ky moment do kalojë dhe ndikimi i virusit do të zvogëlohet.

Si do të reagojnë kolegjet dhe universitete që do të mbeten në të gjithë botën?

Në këtë artikull renditen pesë supozime dhe përshkruhen pesë mundësi për arsimin e lartë pas COVID-19.

Supozime

– Planifikimi i vizionit do të bashkëjetojë dhe plotësojë planifikimin strategjik.
– Mësimi në kampus nuk do të fillojë deri në semestrin e pranverës 2021.
– Modelet tradicionale të biznesit nuk do të përdoren më..
– Disa kolegje dhe universitete në mbarë botën do të detyrohen të mbyllen.
– Kolegjet dhe universitetet private, të vogla dhe në pamundësi financiare do të bashkohen me institucionet e tjera.

Mundësitë

– Planifikimi i vizionit duhet të bëhet pjesë e planifikimit strategjik.
– Viti akademik duhet të zgjasë 12 muaj dhe të kombinojë më të mirën e mësimit në klasë me atë në internet dhe të kontribuojë në përmirësimin e avancimit dhe shkallës së diplomimit.
– Aktivitetet e rekrutimit duhet të shtrihen gjatë gjithë vitit duke u dhënë aplikantëve një fleksibilitet më të madh në zgjedhjen dhe regjistrimin në kolegj dhe universitet.
– Modelet e reja të biznesit dhe opsionet e financimit do të sjellin stabilitetin në “fund të fundit”.
– Bashkëpunimi, jo konkurrenca, do të duhet të përqafohet nga të gjithë anëtarët e akademisë.

Oportuniteti #1 – Krijoni një deklaratë vizioni për institucionin tuaj
Një deklaratë vizioni është një deklaratë synimi dhe është thelbësisht e ndryshme nga një deklaratë e misionit, e cila është një përshkrim i rrugës që duhet të ndiqni për të realizuar vizionin. Deklaratat e vizionit kërkojnë të menduarit nga fundi mbrapash.

Në librin e tij Start With Why, Simon Sinek u kërkon kompanive dhe organizatave të krijojnë një “propozim të vlerësimit të vlerës”. Ai shtron pyetjet: “Çfarë ju bëni, pse ju e bëni atë dhe çfarë ju bëni që askush tjetër nuk mund të bëjë?”

Pse duhet të regjistrohet një aplikant në universitetin tuaj? Çfarë bëni më mirë se çdo universitet tjetër? Si do të duket universiteti juaj pasi COVID-19 të tërhiqet në sfond? Cili është vizioni për studentët tuaj të ardhshëm? Si ndryshon ai vizion nga ai që është sot? Këto janë pyetje për vizionin.

Një artikull nga Pablo Illanes, Jonathan Law, Ana Mendy, Saurabh Sanghvi dhe Jimmy Sarakatsannis, botuar nga McKinsey & Company, përshkruan nevojën e qendrave të integruara që hyjnë në veprim kur institucionet duhet të përgjigjen ndaj krizave të mëdha, që lëvizin shpejt dhe prishin mjaft punë. Autorët bien dakord që COVID-19 është krizë nga të gjitha faktet. Qëllimi i përgjithshëm është që institucioni të jetë i aftë të paraprijë ngjarjeve dhe të reagojë në mënyrë të shkathët dhe strategjike ndaj krizës. Autorët paralajmërojnë të mos presin derisa të gjitha faktet të veprojnë. Në një krizë, diçka tani është më mirë sesa perfeksioni më vonë.

Krijimi i planeve të vizionit është thelbësisht i ndryshëm nga planet strategjike. Dhe me sa duket njerëz të ndryshëm do të kishin për detyrë të krijojnë një vizion për të ardhmen që, pasi të krijohet, duhet të artikulohet për të gjithë bordet e vendimarrjes.

Është të mendosh në afatgjatë. Është të mendosh pa kufizim. Është një plan me një vision.

Oportuniteti #2 – Krijoni një program akademik një vjeçar, duke kombinuar anët pozitive  te të mësuarit në klasë dhe online

Në një raport studimi të muajit Prill 2020 të botuar nga Shoqata Amerikane e Regjistruesve të Kolegjieve dhe Zyrave të Pranimeve, 58% e 262 të anketuarve në kolegje dhe universitete po konsiderojnë ose kanë vendosur të qëndrojnë plotësisht në internet për semestrin e vjeshtës 2020 dhe 62% po mendojnë të zvogëlojnë, ose kanë zvogëluar , numrin e kurseve për person për vjeshtën 2020.

COVID-19 mund të përshpejtojë fundin e sistemit tradicional të bazuar në semestra për regjistrimin, avancimin dhe diplomimin në kolegj, sepse studentët e Gen Z janë mësuar të jenë online, gjatë gjithë kohës.

Edward J Maloney, në artikullin e botuar në Inside Higher Education, renditi disa skenarë të akademikë që mund të zbatohen për semestrin e ardhshëm akademik, duke përfshirë:

– Fillimi i semestrit të vjeshtës më vonë se zakonisht, në Tetor ose Nëntor.
– Kalimi i vjeshtës në semestrin e pranverës.
– Krijimi i një viti të strukturuar ndryshe, zvogëlimi i numrit të kurseve të ofruara në kampus dhe rritja e numrit të kurseve të zhvilluara online.
– Hartimi i kurseve të ndara për studentë rezidentë dhe në internet.
– Lejimi i studentëve të marrin një kurs në një kohë për tre ose katër javë.
– Ofrimi i një modeli të modifikuar mësimi, i cili lejon studentët të bëjnë një seancë të zakonshme në internet.

Si do të duket universiteti juaj nëse krijoni një sistem që lejon studentët, në bashkërendim me dekanët, këshilluesit dhe regjistruesit, të krijojnë dhe personalizojnë përvojën e tyre arsimore, ndjekjen  dhe progresin në kurse?

Në Shtetet e Bashkuara, Qendra Kombëtare e Statistikave të Arsimit publikoi si vijon: 38% e studentëve me kohë të plotë, transferojnë studimet në institucione të arsimit të lartë brenda gjashtë viteve të para dhe, mesatarisht, këta studentë humbasin 43% të kredive të tyre, në thelb një semestër , dhe paguajnë një shtesë prej 36,000 US $ për diplomën e tyre universitare.

Si do të duket universiteti juaj nëse një program akademik personalizohet  për një vit, do të kontribuonte në uljen e nivelit të çrregjistrimeve dhe transferimeve? Cila mund të jetë kthimi financiar i këtij investimi?

I vështirë? I komplikuar? Shumë punë? Vështirë për t’u monitoruar? Të gjitha të vërteta. Sidoqoftë, të rikthesh programin e studimit semestër-pas-semestër është të mohosh një nga implikimet e qëndrueshme të COVID-19: ndryshimin. Virusi ka vendosur gjurmët e tij në të gjitha aspektet e jetës, duke përfshirë mënyrën tradicionale që studentët grumbullojnë numrin e kredive të nevojshme për t’u diplomuar.

Joshua Kim, shkruan më 6 Prill 2020, në  një blog të krijuar për të siguruar një hapësirë debati rreth mësimit dhe teknologjisë, Inside Higher Ed: “Askush nuk mendon që të përdorim COVID-19 për të eleminuar kurset e drejtuara nga pedagogët/mësuesit  dhe për t’i dërguar të gjithë studentët tanë te Duolingo ose Khan Academy. Ne e kuptuam, pa e thënë me zë të lartë, se mësimi në distancë ka të bëjë me rikonfigurimin e marrëdhënieve midis mësuesve dhe studentëve. ”

Çfarë mendon ekipi juaj i vizionit për këtë sugjerim?

Oportuniteti #3 – Krijoni programe rekrutimi për një vit, si për studentët vendas ashtu edhe për ata ndërkombëtarë

Si do të duket universiteti juaj nëse politikat dhe procedurat tuaja të rekrutimit dhe pranimeve do të ndryshoheshin për të pasqyruar realitetet e botës pas pandemisë? A do të vazhdojnë të udhëtojnë ekipet tuaja të rekrutimit brenda dhe jashtë vendit për të tërhequr studentë në shkollën tuaj? A do t’i paguanit agjentët për të rekrutuar për ju në të gjithë botën, me shpresën se ata do të jenë në gjendje të zëvendësojnë studentët ndërkombëtarë që u kthyen në shtëpi për semestrin e pranverës 2020 dhe nuk po planifikojnë të kthehen për semestrin e vjeshtës?

Nuk ka gjasa që përgjigjet e këtyre pyetjeve të jenë pozitive. Nëse viti akademik është ristrukturuar, edhe viti i rekrutimit duhet të ristrukturohet. Si do të duket universiteti juaj nëse personeli juaj i rekrutimit dhe pranimit do të krijonte një sistem të pjesshëm të rekrutimit dhe pranimeve virtuale? Po sikur ai sistem të përfshinte një metodë efektive dhe efikase për të komunikuar me aplikantët dhe prindërit e tyre që nuk kërkonin pjesëmarrje në panaire të kolegjit?

A është në gjendje Zyra e Pranimeve për të vlerësuar dokumentacionin e shkollës së mesme apo të  kolegjit me një fleksibilitet më të madh sesa tani? Ajo që po sugjeroj është që të gjitha aktivitetet e rekrutimit dhe të pranimeve të bëhen virtualisht. Ajo që po sugjeroj është që ekspertet e rekrutimit dhe të pranimeve të kenë një këndvështrim tjetër se si dhe kur vlerësohen dokumentat. Nëse nuk ka më një studim semestër pas-semestri të studentëve, nuk ka nevojë të vlerësoni kreditet përgjatë këtij afati tradicional.

Shoqata Kombëtare e Këshillimit për Pranimin në Kolegje, së fundmi u kërkoi kolegjeve dhe universiteteve në Shtetet e Bashkuara të rivlerësojnë kriteret e tyre të pranimit

Çfarë mendon skuadra juaj e vizionit rreth këtij sugjerimi?

Oportuniteti #4 – Krijoni modele të reja biznesi dhe opsione financimi

 “Çdo universitet pret që të ndikohet dhe për disa, humbja e mundshme e të ardhurave parashikohet të jetë më e madhe se 100 milion paund. Kjo do të ndodhë  para se të faktoni se humbja e studentëve të rinj ka një ndikim shumë-vjeçar.” – Andreë Connors, Lloyds Banking Group

Shumica e modeleve të biznesit të arsimit të lartë do të jenë një tjetër viktimë e COVID-19, sepse varen nga rritja  e tarifave vjetore të shkollimit dhe disa, nga rritja e ndihmës së qeverisë;. Planet e tanishme të biznesit bazohen në kufijtë që janë duke u bërë gjithnjë e më të hollë çdo vit.

Virusi ka nxjerrë në dukje pikat e dobëta të shumë modeleve aktuale të arsimit të lartë, veçanërisht në kolegje dhe universitete me më pak strategji të programeve online dhe të portofoleve të mbështetjes financiare.

Mat Frenz, një partner në Entangled Group, një firmë këshillimi arsimi, e tha më së miri: “Institucionet do të detyrohen të rishqyrtojnë modelin e biznesit të tyre,” si “dhe të marrin vendime shumë të vështira për ata që janë dhe çfarë bëjnë ata.”

Si pjesë e ekipit të vizionit të universitetit, drejtuesit e financës me siguri do të shtronin këto pyetje: Nëse viti akademik ndryshohet dhe studentët regjistrohen në kurse në auditor dhe online, a duhet që tarifat e shkollimit të jenë të ndryshme për secilën metodë mësimore? Cila mund të jetë kthimi i investimit të përmirësimit të niveleve të avancimit dhe diplomimit?

Së fundmi, dëgjova Drejtorin e Përgjithshëm të Delta Air Lines të shpjegonte sesi kompania planifikon të dalë nga ndikimi ekonomik i COVID-19. Delta aktualisht po fluturon 5% të kapacitetit të saj normal. Ndër sugjerimet e Ed Bastian ishin prezantimi i masave të rëndësishme për uljen e kostos që pritet të zvogëlojë humbjen ditore prej 1 milion dollarë amerikanë përgjysmë.

Cilat masa të uljes së kostos mund të futen në universitetin tuaj për të ulur kostot? Si do të dukej universiteti juaj nëse përparësitë e shpenzimeve zhvendoseshin për të pasqyruar trendin e ri?

Çfarë mendon ekipi juaj i vizionit për këtë sugjerim?

Oportuniteti #5 – Zëvendësoni konkurrencën me bashkëpunimin

Është e pamundur të vlerësohet numri i kolegjeve dhe universiteteve që do të detyrohen të pezullojnë veprimtarinë dhe të mbyllen për shkak të rënies së regjistrimeve dhe të ardhurave të studentëve. Nëse virusi zvogëlohet dhe përsëri rishfaqet në vjeshtë dhe dimër, humbjet shtesë të studentëve dhe të ardhurave do ta bëjnë të pamundur që shumë institucione që mbështetën në të ardhurat nga studentët, apo që janë të dobët financiarisht të mbijetojnë. Duke supozuar se të qenurit i sigurtë, me të mësuarin në klasë nuk do të jenë të mundshme derisa të zbulohet një vaksinë, çfarë mund të bëjnë universitetet e prekura tani për t’u përgatitur jo për mbylljen, por për bashkimin me një institucion tjetër? Partnerët e mundshëm mund të jenë afër ose të largët.

Kush nga ekipi i vizionit mund ngarkohet me detyrë të përpilojë një listë të shkurtër të kolegjeve dhe universiteteve që do të ishte mirë të bashkoheshin me institucionin tuaj? Cilat kritere duhet të përdori universiteti juaj për të përcaktuar partnerët e mundshëm?

A përputhen me pjesën më të madhe të kritereve tuaja? A është mësimdhënia online pjesë e kritereve të shkollës tuaj? A mund të përfshijnë negociatat ofrimin e diplomave të dyfishta? A do të sjellë shkrirja në nivele më të mira mbajtjeje dhe më pak borxh të huasë studentore? Cilat janë përfitimet dhe detyrimet?

Kjo mundësi kërkon veprim tani, jo diku në të ardhmen. Mundësia bazohet në besimin se arsimi i lartë, siç e kemi njohur, nuk do të jetë kurrë siç ka qenë përpara se COVID-19, rishkruani rregullat që përcaktojnë kur dhe ku studentët regjistrohen dhe diplomohen.

Çfarë mendon gruapi juaj i vizionit në lidhje me këtë sugjerim.

Murtaja

A do të shndërrojë sot COVID-19 kolegjet dhe universitetet e sotme siç bëri Murtaja në Mesjetë? Murtaja që përfshiu Evropën në fund të viteve 1340 çoi përfundimisht në një zhvendosje të botëkuptimit nga i përqendruar në teologji në atë që vlerësonte shkencën.

Tani për tani kjo pandemi ka shkaktuar një shtresë të re kompleksiteti dhe konfuzioni për sektorin e arsimit të lartë, për ata që punojnë në këtë sektor dhe për ata që kërkojnë të studiojnë në kolegje dhe universitete.

Ndoshta asnjë nga rekomandimet e sugjeruara në këtë artikull nuk është i rëndësishëm për kolegjin ose universitetin tuaj në këtë kohë. Ndoshta disa janë. Shpresoj se kam ngritur çështjen për:

– Krijimi i një vizioni për atë që do të duket universiteti juaj pasi të zgjidhen rreziqet e COVID-19; duke menduar nga fundi mbrapa.
– Bërja e zgjedhjeve të vështira bazuar në të dhëna.
– Krijimi i modeleve të reja akademike, financiare dhe të rekrutimit.
– Rregullimi i prioriteteve akademike dhe financiare.
– Ri-hyrja në një botë pas COVID-19 jo në izolim por në bashkëpunim.

Shpresoj se kam sjellë rastin për të imagjinuar sesi arsimi i lartë, dhe për rrjedhojë si do të duket universiteti juaj pasi të kalojë kjo krizë.

Nuk mund të ketë kthim tek e djeshmja.

*Marguerite Dennis është një eksperte e njohur ndërkombëtarisht në rekrutimin, regjistrimin dhe mbajtjen e studentëve ndërkombëtarë. Ajo ka më shumë se 25 vjet përvojë këshilluese me kolegje dhe universitete në Shtetet e Bashkuara dhe në mbarë botën.

 


Publikimi i mëparshëm

Turisti theu skulpturën e vitit 1805 për të bërë një foto në muze

Publikimi i radhës

“Eposi i Kreshnikëve” dhe kryeveprat shqiptare, Margariti: Të denja për në UNESCO

Publikimi i radhës

“Eposi i Kreshnikëve” dhe kryeveprat shqiptare, Margariti: Të denja për në UNESCO

JuSm
KoBo
Emetimi

10. 6. 2023 | Në Tetovë u mbajt Edicioni X i manifestimit kulturor “Lidhja na bashkon”

10. 6. 2023 | Në Tetovë u mbajt Edicioni X i manifestimit kulturor “Lidhja na bashkon”

00:02:59

EDICIONI IX I MANIFESTIMIT KULTUROR ''LIDHJA NA BASHKON"

00:03:31

Promovohet revista për letërsi, art dhe kulturë “Metafora”

00:04:02

EDICIONI VIII I MANIFESTIMIT KULTUROR “LIDHJA NA BASHKON”

00:03:00

Shoqata “Tradita” e organizoi Edicionin V të manifestimit letrar ndërkombëtar “Shtigje poetike”

00:01:29

Shoqata “Tradita” e organizoi Edicionin VII të manifestimit kulturor “Lidhja na bashkon”

00:02:38

MANIFESTIMI LETRAR ''SHTIGJE POETIKE'' – EDICIONI II

00:01:13

ORË LETRARE PËR 80 VJETORIN E ISMAIL KADARESË

00:02:49

KONFERENCË SHKENCORE KUSHTUAR PROF. DR. ALI VISHKOS

00:04:25

Tradita.org – është portal i Shoqatës për kulturë dhe art “Tradita”. Funksionon si platformë multimediale dhe angazhohet për  promovimin e arsimit, shkencës, kulturës dhe artit.

Tradita.org – është edhe adresë e debatit të lirë, e zërit kritik dhe e ballafaqimit të mendimeve dhe të ideve përparimtare.


  • FILLIMI
  • IMPRESUM
  • KONTAKTI

2012-2024 © Shoqata për kulturë dhe art “Tradita” / Powered by Optimus Solutions / Privacy Policy.

Mos kopjoni tekst!
No Result
View All Result
  • FILLIMI
  • AKTUALE
    • ARSIM
    • KULTURË
    • OPINIONE
    • SPEKTËR
    • COVID-19
  • HISTORIKU
  • MANIFESTIME KULTURORE
  • VEPRIMTARIA SHKENCORE
  • BOTIMET E SHOQATËS
  • ÇMIMI KOMBËTAR “ALI VISHKO”
  • TRADITA PLUS

2012-2024 © Shoqata për kulturë dhe art “Tradita” / Powered by Optimus Solutions / Privacy Policy.