“Një kusht për të lexuar libra të mirë është të mos lexosh libra të këqij, sepse jeta është e shkurtër”, ka shkruar Arthur Schopenhauer, një filozof gjerman i shekullit të 19-të. Njerëzit po jetojnë më gjatë se në kohën e Schopenhauer, por numri i librave është rritur në një shkallë shumë më të madhe. Kështu, kjo thënie duhet të ketë më shumë rëndësi tani sesa atëherë.
Por, ende ka nevojë për selektim, aq sa rekomandimet për libra duket se janë po aq të popullarizuara sa librat që ata sugjerojnë. Influencerët në BookTok, një kënd letrar i TikTok-ut, një aplikacion video, kanë zëvendësuar juritë me kredenciale të dikurshëm. Mijëra lexues vlerësojnë dhe rishikojnë libra në Goodreads, një faqe interneti me dhjetëra miliona anëtarë. Rebind, një aplikacion që tani është në versionin e testimit, do të lejojë lexuesit e librave klasikë të përdorin inteligjencën artificiale për të pyetur ekspertët rreth teksteve.
Megjithatë, numri i teksteve që thuhet se duhet të lexohen duket mbingarkues. Një mënyrë për të selektuar është të shikohet ku mbivendosen listat e librave më të mirë, sipas teorisë që librat që shfaqen më shpesh ja vlen vërtet të lexohen. Kjo është ajo që ka bërë një faqe interneti e quajtur thegreatestbooks.org.
Krijuesi i saj, Shane Sherman, një programues kompjuterik në Teksas, ka përdorur më shumë se 300 lista për të krijuar një “listë të listave”, të cilën ai e quan -jo me seriozitet të plotë- “librat më të mëdhenj të të gjitha kohërave.”
Më poshtë janë listuar 50 nga librat e autorëve më të mëdhenj të të gjitha kohërave, dhe sa kohë nevojitet për secilin prej tyre për t’u lexuar:
1. Njëqind vjet vetmi” nga Gabriel García Márquez: 7 orë e 40 minuta
2. “Uliksi” nga James Joyce: 14 orë e 54 minuta
3. “Në kërkim të kohës së humbur” nga Marcel Proust: 3 ditë, 3 orë e 47 minuta
4. “Lolita” nga Vladimir Nabokov: 6 orë e 5 minuta
5. “Krenari dhe paragjykim” nga Jane Austen: 7 orë e 15 minuta
6 “Lartësitë e stuhishme” nga Emily Brontë: 6 orë e 37 minuta
7. “Don Kishoti i Mançës” nga Miguel de Cervantes: 23 orë e 54 minuta
8. “Krim dhe ndëshkim” nga Fyodor Dostoevsky: 11 orë e 28 minuta
9. “Vëllezërit Karamazov” nga Fyodor Dostoevsky: 19 orë e 40 minuta
10. “Anna Karenina” nga Leo Tolstoy: 19 orë e 36 minuta
11. “Lufta dhe Paqja” nga Leo Tolstoy: 1 ditë, 7 orë e 28 minuta
12. “Komedia Hyjnore” nga Dante Alighieri: 6 orë e 12 minuta
13. “Odiseja” nga Homeri: 7 orë e 22 minuta
14. “Iliada” nga Homeri: 10 orë e 41 minuta
15. “Në udhë” nga Jack Kerouac: 7 orë e 26 minuta
16. “Mali magjik” nga Thomas Mann: 18 orë e 27 minuta
17. “David Koperfildi” nga Charles Dickens: 19 orë e 53 minuta
18. “Të mjerët” nga Victor Hugo: 1 ditë, 7 orë e 35 minuta
19. “Bashkë me erën” nga Margaret Mitchell: 23 orë ne 17 minuta
20. “Panairi i kotësive” nga William Thackeray: 16 orë e 58 minuta
21. “Për kë bie këmbana” nga Ernest Hemingway: 10 orë e 19 minuta
22. “Fausti” nga Johann Wolfgang von Goethe: 5 orë e 29 minuta
23. “Asgjë të re nga fronti i perëndimit” nga Erich Maria Remarque: 4 orë e 26 minuta
24. “Konti i Monte Kristos” nga Alexandre Dumas: 1 ditë, 1 orë e 47 minuta
25. “Emri i trëndafilit nga Umberto Eco: 10 orë e 53 minuta
26. “Idioti” nga Fyodor Dostoevsky: 13 orë e 35 minuta
27. “Dashuri në kohën e koleres” nga Gabriel García Márquez: 8 orë e 31 minuta
28. “Mbi origjinën e specieve” nga Charles Darwin: 8 orë e 49 minuta
29. “Seksi i dytë” nga Simone de Beauvoir: 16 orë e 11 minuta
30. “Etër dhe bij” nga Ivan Turgenev: 4 orë e 36 minuta
31. “Shpirtëra të vdekur” nga Nikolai Gogol: 8 orë e 3 minuta
32. “Djajtë” nga Fyodor Dostoevsky: 13 orë e 40 minuta
33. “Rrëfimet” nga St Augustine: 6 orë e 23 minuta
34. “Një tragjedi amerikane” nga Theodore Dreiser: 18 orë e 29 minuta
35. “Herzog” nga Saul Bellow: 7 orë e 5 minuta
36. “Dekameroni” nga Giovanni Boccaccio: 17 orë e 16 minuta
37. “Revolta e Atlasit” nga Ayn Rand: 1 ditë, 2 orë e 4 minuta
38. “Demokracia në Amerikë” nga Alexis de Tocqueville: 10 orë e 36 minuta
39. “Neveria” nga Jean Paul Sartre: 4 orë e 32 minuta
40. “Edukim sentimental” nga Gustave Flaubert: 8 orë e 19 minuta
41. “Nëse një natë dimri një udhëtar…” nga Italo Calvino: 8 orë e 46 minuta
42. “Rrëfimet” nga Jean-Jacques Rousseau: 15 orë e 4 minuta
43. “Historia e rënies dhe shkatërrimit të Perandorisë Romake” nga Edward Gibbon: 3 ditë, 16 orë e 55 minuta
44. “Lufta civile” nga Shelby Foote: 3 ditë, 8 orë e 54 minuta
45. “Detektivët e egër” nga Roberto Bolaño: 14 orë e 8 minuta
46. “2666” nga Roberto Bolaño: 20 orë e 11 minuta
47. “Libri i shqetësimit” nga Fernando Pessoa: 8 orë e 54 minuta
48. “Interpretimi i ëndrrave” nga Sigmund Freud: 11 orë e 38 minuta
49. “Arkipelagu Gulag” nga Aleksàndr Solzenicyn: 1 ditë, 12 orë e 40 minuta
50. “Ushtari i mire Shvjek” nga Jaroslav Hašek: 15 orë e 18 minuta
Për Schopenhauer-in, shmangia e gjithçkaje që është popullore ishte një pjesë e rëndësishme e leximit të mençur: “Duhet të mbani mend se ai që shkruan për budallenj gjithmonë gjen një publik të madh.”
Kjo ndoshta është shumë dogmatike për brezin e BookTok. Por këshilla më e moderuar e C.S. Lewis, një studiues i letërsisë dhe autor i serisë ‘Kronikat e Narnisë’ për fëmijë, është e vlefshme për t’u dëgjuar: “Është një rregull i mirë, pas leximit të një libri të ri, që kurrë të mos lejoni të lexoni një tjetër të ri derisa të keni lexuar një të vjetër ndërmjet”. Liberale.al
