Akademia e Shkencave dhe Arteve suedeze, çmimin Nobel për Letersi ia ka ndarë romancierit nga Tanzania, Abdulrazak Gurnah “për depërtimin e tij të pakompromis dhe të dhembshur në efektet e kolonializmit dhe fatin e refugjatit në gjirin midis kulturave dhe kontinenteve”.
Fituesit ishte vështirë të parashikoheshin. Favoritët e këtij viti përfshinin: Kenias Ngugi wa Thiong’o, shkrimtaren franceze Annie Ernaux, autorin japonez Haruki Murakami, Margaret Atwood të Kanadasë dhe shkrimtaren amerikane Antiguan Kincaid.
Gurnah lindi në vitin 1948 dhe u rrit në ishullin Zanzibar në Oqeanin Indian, por mbërriti në Angli si refugjat në fund të viteve 1960. Ai ka botuar dhjetë romane dhe një numër tregimesh. Tema e përçarjes së refugjatëve është kryetema që përshkon të gjitha veprat e tij letrare.
Çmimi i vitit të kaluar shkoi për poeten amerikane Louise Glück, për të cilën u tha se: “zëri i saj i pagabueshëm poetik që me bukuri të rreptë bën ekzistencat individuale, universale”.
Glück ishte një zgjedhje popullore pas disa vitesh polemikë. Në vitin 2018 çmimi u shty pasi akuzat për abuzim seksual tronditën Akademinë Suedeze, organin e fshehtë që përzgjedh fituesit.
Dhënia e çmimit 2019 për shkrimtarin austriak Peter Handke gjithashtu shkaktoi protesta për shkak të mbështetjes së tij të fortë për regjimin e Millosheviçit, gjatë luftërave ballkanike të viteve 1990.
Çmimi prestigjioz vjen me një medalje ari dhe 10 milionë kruna suedeze (838 mijë dollar). Paratë e çmimit vijnë nga një amanet i lënë nga krijuesi i çmimit, shkencëtari suedez Alfred Nobel, i cili vdiq në vitin 1895.
Të hënën (4 tetor), Komiteti Nobel dha çmimin në fiziologji ose ilaç për amerikanët David Julius dhe Ardem Patapoutian për zbulimet e tyre se si trupi i njeriut e percepton temperaturën dhe prekjen.
Çmimi Nobel në fizikë iu dha më 5 tetor, tre shkencëtarëve, puna e të cilëve konstatoj rregull në parregullsinë aparente, kështu duke hapur horizonte shpjeguese dhe parashikuese të forcave komplekse të natyrës, përfshirë këtu edhe zgjerimin e të kuptuarit tonë për ndryshimet klimatike.
Syukuro Manabe i Japonisë, Klaus Hasselmann i Gjermanisë dhe Giorgio Parisi i Italisë iu dha çmimi nga Akademia Mbretërore Suedeze e Shkencave.
Manabe, 90 vjeç dhe Hasselmann, 89 vjeç, u cituan për punën e tyre në “fizikë modelimi të klimës së Tokës, kuantifikimin e ndryshueshmërisë dhe parashikimin e besueshëm të ngrohjes globale”. Albanianpost.com
